Các hóa chất vệ sinh công nghiệp phổ biến hiện nay và vai trò của chúng

Hóa chất vệ sinh công nghiệp là những sản phẩm hóa chất được tạo ra để làm sạch và duy trì hiệu quả nhiều bề mặt và thiết bị công nghiệp trong các môi trường khác nhau. Đặc điểm của những chất này là chúng thường được pha chế theo tỉ lệ đậm đặc và được thiết kế riêng để phù hợp với việc loại bỏ bụi bẩn, cặn bẩn và các chất ô nhiễm khác khỏi bề mặt và thiết bị (thường liên quan đến máy móc hạng nặng, mỡ, dầu và các chất khó vệ sinh) trong nhiều nhà máy công nghiệp, bao gồm cả sản xuất chế biến thực phẩm, chăm sóc sức khỏe, vận tải,…

Các loại chất tẩy rửa phổ biến dùng trong công nghiệp

Trong khi các chất tẩy rửa hóa học dùng trong gia đình chỉ dùng vào việc làm sạch đơn giản, thì những thách thức do môi trường công nghiệp, từ bồn chứa đến máy móc, sàn nhà và các không gian khác trong nhà máy đòi hỏi các hóa chất và chất tẩy rửa mạnh để công việc vệ sinh đạt hiệu quả.

Các loại hóa chất tẩy rửa công nghiệp rất đa dạng, mỗi loại có một mục đích cụ thể. Dưới đây là một số loại phổ biến gồm:

Chất tẩy nhờn

Chất tẩy nhờn đóng vai trò quan trọng trong vệ sinh công nghiệp bởi nó được thiết kế để phân hủy và loại bỏ mỡ, dầu và các chất cặn công nghiệp cứng đầu khác khỏi máy móc, thiết bị và bề mặt. Chất hóa học này thường được sử dụng trong các cơ sở sản xuất để làm sạch máy móc, bộ phận động cơ, dụng cụ và bề mặt làm việc, giúp làm sạch hiệu quả và ngăn ngừa ăn mòn.

Các dung môi

Khi làm việc trong những môi trường chuyên biệt mà dung dịch gốc nước không phù hợp, các dung môi như: acetone, ethanol, dầu khoáng,… sẽ được lựa chọn để thay thế. Chúng có thể thấm và hòa tan nhiều loại cặn bẩn cứng đầu và khô cứng khác nhau như: dầu, mỡ, chất kết dính, nhựa, sơn phun,… mà không để lại bất kỳ cặn nào.

Tuy nhiên, sử dụng các hóa chất công nghiệp này có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe và môi trường nên hãy thận trọng. Cần có thiết bị bảo hộ và được thông gió thích hợp.

Một công nhân đang làm sạch nồi hơi bằng cách phun xịt hóa chất tẩy rửa. Ảnh: Google.

Hóa chất có tính kiềm

Kiềm (hoặc bazơ) có hiệu quả cao trong việc xử lý các chất cứng như rỉ sét, cặn và khoáng chất thường thấy trong môi trường công nghiệp. Chúng hoạt động bằng cách phá vỡ các liên kết giữa chất gây ô nhiễm và bề mặt, khiến cho chúng dễ dàng bong ra và rửa sạch. Các chất tẩy rửa gốc kiềm được pha chế từ xút ăn da (natri hydroxit), kali hydroxit,… giúp trung hòa axit và hòa tan cặn khoáng hiệu quả. Chúng có thể được sử dụng trong bồn ngâm, máy rửa phun hoặc làm sạch thủ công.

Một trong những lợi thế chính của chất tẩy rửa kiềm là tính linh hoạt trong việc làm sạch nhiều bề mặt khác nhau như: kim loại, gốm sứ, nhựa, và thậm chí là thủy tinh. Bên cạnh đó, chúng còn có những ưu điểm khác là khả năng phân hủy sinh học, thân thiện với môi trường, giảm thiểu tác động đến hệ thống xử lý nước thải và giảm thiểu tác động đến hệ thống xử lý nước thải nói chung.

Axit

Đây là các hóa chất công nghiệp có tính ăn mòn mạnh, bao gồm axit sunfuric, axit clohidric, axit citric, axit photphoric,… Chúng được sử dụng trong các sản phẩm tẩy rửa công nghiệp để hòa tan hiệu quả các chất gây ô nhiễm gốc khoáng (cặn khoáng, cặn và rỉ sét) khỏi bề mặt.

Chất tẩy rửa gốc axit đặc biệt hữu ích để tẩy cặn nồi hơi, bộ trao đổi nhiệt, đường ống và các thiết bị thường gặp tình trạng tích tụ cặn khoáng gây giảm hiệu suất và hiệu quả.

Mặc dù những sản phẩm này có khả năng làm sạch tuyệt vời, nhưng bạn đừng chủ quan khi sử dụng vì bản chất ăn mòn mạnh của chúng. Cần tuân thủ các biện pháp ăn toàn thích hợp như mặc đồ bảo hộ, găng tay, kính mát và đảm bảo không gian làm việc phải được thông gió đầy đủ. Bên cạnh đó, nên sử dụng hóa chất vệ sinh có tính axit một cách thận trọng và chỉ dùng trên các bề mặt có chất liệu tương thích để tránh hư hỏng hoặc ăn mòn.

Các chất tẩy rửa chuyên dụng khác

Nếu như những hóa chất kể trên có thể được sử dụng ở hầu hết các ngành công nghiệp cho mục đích làm sạch máy móc, thiết bị hoặc các bề mặt, thì các chất tẩy rửa chuyên dụng là những sản phẩm được thiết kế riêng cho từng môi trường làm việc riêng biệt hoặc ứng dụng cụ thể để đáp ứng nhu cầu vệ sinh đa dạng.

Sử dụng hóa chất vệ sinh chuyên dụng trong nhà máy sản xuất thực phẩm. Ảnh: Matthias Stark.

Chẳng hạn như, các sản phẩm tẩy rửa dùng cho thiết bị điện tử sẽ có công thức chuyên biệt để làm sạch các linh kiện điện tử và mạch điện nhạy cảm mà không gây hư hại hay ăn mòn. Các hóa chất vệ sinh này không dẫn điện và không để lại cặn, khiến chúng lý tưởng để loại bỏ dấu vân tay và các chất ô nhiễm khác khỏi bảng mạch, đầu nối và thiết bị điện tử.

Hay chất tẩy rửa cấp thực phẩm được thiết kế để đáp ứng các tiêu chuẩn quy định nghiêm ngặt để sử dụng trong các cơ sở chế biến thực phẩm, đảm bảo an toàn sản phẩm và tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm.

Những quy tắc an toàn khi sử dụng hóa chất vệ sinh công nghiệp

1. Luôn tuân thủ các hướng dẫn của nhà sản xuất về cách sử dụng, thời gian chờ, tỷ lệ pha loãng và phương pháp sử dụng phù hợp cho từng loại hóa chất tẩy rửa công nghiệp để đạt hiệu suất và độ an toàn tối ưu.

2. Sử dụng thiết bị bảo vệ các nhân phù hợp, chẳng hạn như găng tay và kính bảo vệ mắt, khi xử lý hóa chất tẩy rửa công nghiệp.

3. Khu vực làm việc phải đảm bảo thông gió đầy đủ để hạn chế tiếp xúc với khói độc trong quá trình xử lý.

4. Khi pha loãng dung dịch đậm đặc, hãy sử dụng thiết bị đo chính xác và tuân thủ tỉ lệ pha loãng được khuyến nghị. Pha loãng quá nhiều hoặc quá ít đều sẽ ảnh hưởng đến tác dụng của hóa chất và hiệu quả xử lý.

5. Trước khi sử dụng ở quy mô rộng lớn, nên thử nghiệm một ít hóa chất ở một khu vực nhỏ và khuất để đảm bảo khả năng tương thích với bề mặt và không gây hư hỏng.

6. Các khu vực vệ sinh khác nhau đòi hỏi sử dụng hóa chất vệ sinh công nghiệp phù hợp dựa trên bản chất của chất gây ô nhiễm, loại bề mặt và kết quả mong muốn.

7. Sau khi sử dụng hóa chất, hãy rửa sạch bề mặt để loại bỏ mọi cặn bẩn tích tụ.

8. Đào tạo cho những nhân viên chịu trách nhiệm sử dụng hóa chất vệ sinh công nghiệp. Đảm bảo họ quen thuộc với các quy tắc an toàn, kỹ thuật ứng dụng phù hợp với các yêu cầu vệ sinh cụ thể.

Qua bài viết trên đây, có thể thấy rằng hóa chất vệ sinh công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng, sự an toàn và vệ sinh của các cơ sở công nghiệp. Với các công thức chuyên dụng, việc làm sạch trở nên an toàn và hiệu quả hơn.