Cách pha nước muối sinh lý đơn giản tại nhà

Cách pha dung dịch nước muối sinh lý tại nhà rất dễ dàng và tiết kiệm. Dung dịch này rất tốt để giữ cho xoang mũi khỏe mạnh và thông thoáng, hoặc rửa vết thương và khử trùng đồ dùng, đặc biệt những gia đình có trẻ nhỏ sẽ cần dùng thường xuyên để vệ sinh cho bé. Vì vậy, biết cách pha nước muối sinh lý tại nhà đúng tỷ lệ giúp chủ động, tiện lợi và tiết kiệm khi cần sử dụng.

Chỉ cần một vài nguyên liệu đơn giản, bạn có thể pha chế muối sinh lý nhanh chóng. Ảnh: Getlabtest.

Nước muối sinh lý không phải là thứ gì quá xa lạ, thậm chí đây còn là sản phẩm y tế quen thuộc thường xuất hiện trong tủ thuốc của gia đình. Được sử dụng rộng rãi trong nhiều tình huống như vệ sinh mũi họng, rửa mắt, sát khuẩn nhẹ vết thương hay chăm sóc sức khỏe cá nhân. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó mà không phải lúc nào chúng ta cũng có sẵn dung dịch khử khuẩn này để sử dụng, chẳng hạn như khi cần dùng gấp mà nhà lại ở xa hiệu thuốc, hay trong những tình huống phát sinh bất ngờ. Bên cạnh đó, nhiều người cũng mong muốn chủ động chuẩn bị dung dịch này tại nhà để tiết kiệm chi phí và đảm bảo tính tiện lợi.

Cách pha nước muối sinh lý đúng cách

Ai trong chúng ta cũng đã từng ít nhất pha nước muối tại nhà, với cách làm phổ biến là hòa tan muối ăn vào nước ấm sao cho có độ mặn vừa phải là sử dụng mà không biết rằng dung dịch đó có đủ tiêu chuẩn để sử dụng hay không. Thực tế, nếu sai nồng độ có thể gây ra tình trạng “phản tác dụng”, dung dịch quá mặn có thể gây co rút tế bào và làm tổn thương niêm mạc, ngược lại nếu quá nhạt sẽ gây trương phình tế bào. Với người lớn, có thể ảnh hưởng chỉ dừng lại ở mức gây khó chịu hoặc tổn thương nhẹ, nhưng với trẻ con có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.

Cụm từ “sinh lý” có thể hiểu là vì nồng độ muối trong dung dịch tương tự như nước mắt, máu và các dịch tế bào, điều này có nghĩa nước không di chuyển vào hay ra khỏi tế bào một cách đột ngột giúp duy trì cân bằng nội môi. Vì vậy, nước muối sinh lý còn được gọi là dung dịch đẳng trương, nước muối 0,9% hoặc dung dịch natri cloria 0,9.

Chính vì vậy, việc tìm hiểu và áp dụng cách pha nước muối sinh lý tại nhà đúng tỷ lệ, an toàn và hiệu quả trở thành một giải pháp thực tế, đáp ứng nhu cầu sử dụng cơ bản trong sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe hằng ngày.

Dung dịch natri clorid 0,9 rất cần thiết để rửa xoang mũi và vệ sinh cho trẻ sơ sinh. Ảnh: Parents.

Chuẩn bị:

Để pha nước muối sinh lý, bạn sẽ cần:

• Muối ăn không chứa i-ốt (hoặc tốt nhất là muối Himalaya);
• Nước máy / nước cất;
• Nồi đun có nắp;
• Baking soda (không bắt buộc, nhưng sẽ làm cho dung dịch bớt gây kích ứng);

Cách pha muối sinh lý:

Nếu có sẵn nước cất vô trùng, bạn chỉ cần cho 8 muỗng cà phê muối (~40g) vào 4 lít nước cất và lắc đều là có thể sử dụng ngay. Bạn cũng có thể đổ vào bình đậy nắp kín và bảo quản lâu đến 1 tháng trong tủ lạnh.

Ngược lại, nếu sử dụng nước thông thường, hãy làm theo các bước sau:

1. Cho 1 cốc (250ml) nước máy vào nồi và đun sôi trong 15 phút;

2. Đậy nắp lại, nhấc nồi ra khỏi bếp và để nguội đến khi nước đạt nhiệt độ phòng;

3. Cho 1/2 muỗng cà phê muối (2,5g) vào nồi và khuấy cho tan. Có thể cho thêm một nhúm baking soda và khuấy tan;

4. Sử dụng.

Một số lưu ý khi dùng nước muối sinh lý tự pha

Mặc dù dễ pha chế tại nhà, nhưng cần ghi nhớ luôn rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi thực hiện để đảm bảo an toàn. Vi khuẩn có thể sinh sôi trong dung dịch nước muối sinh lý và gây nhiễm trùng, vì vậy chỉ nên dùng khi mới pha. Khi bảo quản, nên sử dụng chai hoặc lọ thủy tinh sạch, đã được rửa kỹ bằng máy rửa chén ở chế độ đầy đủ hoặc tiệt trùng bằng cách đun sôi trong 10 phút để tránh nhiễm khuẩn.

Nước máy cần được đun sôi trước khi pha nhằm loại bỏ vi khuẩn và một số tạp chất. Dung dịch pha từ nước máy đun sôi chỉ nên bảo quản tối đa 24 giờ; nếu dùng nước cất, thời gian bảo quản có thể lên đến một tháng. Khi không sử dụng hết, cần đổ bỏ, rửa sạch dụng cụ và pha mẻ mới. Nếu dung dịch có dấu hiệu đục hoặc bẩn, phải loại bỏ ngay.

Không được uống dung dịch muối và tuyệt đối không dùng nước muối tự pha cho mắt, kính áp tròng hoặc tiêm trực tiếp.

Để giữ dung dịch vô trùng, không nhúng trực tiếp bất kỳ vật dụng nào vào chai. Thay vào đó, hãy rót lượng cần dùng ra cốc hoặc bình riêng rồi sử dụng ống tiêm để hút dung dịch, không rót phần thừa trở lại chai.

FAQ

Bạn đã biết cách rửa mũi bằng nước muối sinh lý cho trẻ?

Thường xuyên rửa mũi (đặc biệt khi có triệu chứng cảm lạnh, cúm, dị ứng hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm) là việc nên làm để loại bỏ vi khuẩn, chất nhầy và các chất bụi bẩn khỏi khoang mũi, giúp đường thở thông thoáng và cải thiện hô hấp cũng như hỗ trợ làm tăng hiệu quả của thuốc xịt mũi và phòng ngừa các bệnh về mũi như viêm soang, viêm mũi dị ứng,…

Cách rửa mũi đúng cách cho người lớn, trẻ nhỏ (trái) và bé sơ sinh (phải). Ảnh: KPTCHEM t/h.

Tuy nhiên, nếu rửa mũi không đúng cách sẽ gây ra nhiều tác hại, phổ biến nhất là chứng viêm tai giữa. Vì thế, hãy thực hiện đúng cách như sau:

1. Rót dung dịch muối sinh lý vào dụng cụ rửa mũi chuyên dụng;

2. Giữ đầu trẻ ở tư thế cúi trên bồn rửa hoặc bồn tắm, hơi nghiêng đầu trẻ sang một bên, đưa đầu xịt vào lỗ mũi nằm trên và nhẹ nhàng bóp sao cho nước muối đi vào lỗ mũi bên này và ra bên lỗ mũi còn lại, như vậy sẽ giúp chất bẩn được ra ngoài. Nghiêng đầu ngược lại và làm tương tự với bên còn lại.

3. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bạn có thể nhỏ 1-2 giọt vào mỗi bên mũi, chờ 1-2 phút rồi dùng khăn mềm thấm nhẹ, hoặc cần thiết có thể dùng dụng cụ hút mũi chuyên dụng để loại bỏ dịch nhầy.

Bạn có thể lặp lại việc rửa mũi nhiều lần mỗi ngày hoặc tùy theo ý muốn. Tuy nhiên, cần lưu ý khử trùng dụng cụ xịt mũi sau mỗi lần sử dụng. Ngoài ra, chỉ nên rót một lượng dung dịch muối vừa đủ và không rót trở lại vào chai.

Dùng muối ăn thông thường để pha được không hay phải là loại muối tinh khiết?

ĐƯỢC, tuy nhiên muối tinh khiết sẽ lý tưởng hơn muối ăn thông thường. Cụ thể, muối ăn có tên khoa học là natri clorua (NaCl), thường dùng trong nấu ăn hàng ngày là loại muối đã qua tinh chế, có lẫn nhiều tạp chất và được bổ sung thêm chất chống vón cục. Ngược lại, muối tinh khiết hoặc đá muối himalaya là loại muối không chứa hoặc chứa rất ít tạp chất.

Dung dịch natri clorid ở hiệu thuốc hay tự pha ở nhà an toàn hơn?

Nếu nhà bạn gần hiệu thuốc, lời khuyên là nên mua dung dịch natri clorid 0.9 pha sẵn. Bởi chúng được sản xuất trên dây chuyền vô trùng khép kín, đảm bảo nồng độ chuẩn và được chứng nhận an toàn. Chúng ta chỉ nên tự pha ở nhà khi điều kiện không cho phép hoặc trong trường hợp cấp bách mà không còn lựa chọn nào khác.

Vì sao baking soda lại được sử dụng khi pha nước muối sinh lý?

Trong nha khoa, baking soda (natri bicarbonate) được biết đến với nhiều công dụng trong chăm sóc răng miệng như phòng ngừa sâu răng và mòn răng, chống nấm miệng, kiểm soát bệnh nha chu và chứng hôi miệng. Vì vậy, không có gì là lạ khi baking soda có mặt trong nhiều loại kem đánh răng.

Với nước muối sinh lý, sự xuất hiện của muối nở giúp làm tăng hiệu quả làm sạch và làm dịu niêm mạc. Nhờ tính kiềm nhẹ, muối nở giúp cân bằng pH, trung hòa lượng axit dư thừa tại mũi, họng hoặc khoang miệng, từ đó giảm cảm giác rát, xót khi bị kích ứng hay viêm nhẹ. Bên cạnh đó, môi trường kiềm yếu còn có khả năng ức chế sự phát triển của một số vi khuẩn và nấm, hỗ trợ sát trùng nhẹ, giảm hôi miệng và viêm nhiễm. Khi kết hợp với muối và nước, baking soda giúp dung dịch làm sạch dịch nhầy, cặn bẩn tốt hơn, mang lại cảm giác thông thoáng, dễ chịu và nâng cao hiệu quả so với nước muối thông thường.