Theo UNEP, ước tính có khoảng 20 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường mỗi năm. Quan trọng hơn, rác thải nhựa nếu thải bỏ không đúng cách sẽ gây ô nhiễm và gây hại cho môi trường, trở thành tác nhân phổ biến gây mất đa dạng sinh học và suy thoái hệ sinh thái, đe dọa sức khỏe con người, ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm và nước, góp phần gây biến đổi khí hậu.
Vì thế, việc hạn chế sử dụng nhựa và các sản phẩm làm từ nhựa đang là vấn đề rất quan tâm. Sự ra đời của chất liệu PVA có thể là bước ngoặc quan trọng trong cuộc chiến với rác thải nhựa. Vậy, PVA là gì?
Ô nhiễm nhựa đang là vấn đề nhức nhói hiện nay trên toàn thế giới. Ảnh: Stock.
Trước tiên, chúng ta hãy bắt đầu bằng việc nói về định nghĩa và các tính chất hóa học đằng sau nó. PVA (hay PVOH) là viết tắt của polyvinyl alcohol - một loại polyme nhân tạo không màu, tan trong nước và được thiết kế để phân hủy sinh học sau khi sử dụng. Với tính chất này, nó được sử dụng để làm lớp màng bao bọc của nhiều sản phẩm phổ biến trong đời sống, từ nhà bếp, giặt ủi đến cả phòng khám bác sĩ.
PVA có phải là nhựa không?
Trong điều kiện bình thường PVA có thể trông giống như nhựa, nhưng sự thật là không. Nếu như nhựa là một loại polyme hữu cơ tổng hợp được làm từ nhiên liệu hóa thạch (khí đốt, dầu mỏ,…) thì PVA là loại vật liệu cấp thực phẩm được tạo thành từ carbon, hydro và oxy.
Một ví dụ điển hình để bạn có thể hình dung đó là các túi đựng thức ăn take-away “có thể phân hủy” mà bạn thường thấy ở các quầy thực phẩm trong siêu thị, chúng có thể trông giống như nhựa, nhưng chúng có thể tự tan nhanh khi tiếp xúc với nước trong khi túi nhựa phải mất đến nghìn năm. Tương tự, bạn có thể thấy PVA trong các túi viên giặt quần áo, xà phòng rửa chén,…
Chất liệu PVA hòa tan nhanh khi gặp nước. Ảnh: Internet.
PVA khác với vi nhựa như thế nào?
Vi nhựa là các hạt rắn siêu nhỏ được tạo thành từ polyme tổng hợp không hòa tan trong nước và thường chống lại sự phân hủy sinh học trong môi trường nước. Ngược lại, màng PVA hòa tan hoàn toàn trong nước và sau đó phân hủy tại các nhà máy nhờ các vi sinh xử lý nước thải và vi khuẩn.
Vì thế, màng PVA và tất cả các thành phần của nó không được coi là vi nhựa theo luật mới nhất của EU về Vi hạt polyme tổng hợp, và nó không góp phần gây ô nhiễm vi nhựa.
PVA có an toàn để sử dụng không?
Nhiều người tỏ ra lo lắng các sản phẩm có polyvinyl alcohol sẽ gây ảnh hưởng xấu đến môi trường. Song, thực tế cho dù đó là chất tẩy rửa, viên giặt,… PVA sẽ hòa tan khi tiếp xúc với nước, sau đó sẽ trôi xuống cống và được đưa đến các nhà máy xử lý nước thải, nơi vi khuẩn và vi sinh vật phân hủy nó thành nước và carbon dioxide. Ngay cả khi polyme PVA có bị thải ra tự nhiên, nó sẽ bị phân hủy bởi nước và các sinh vật tự nhiên. Nói cách khác, PVA không chứa vi nhựa, cũng không gây ô nhiễm vi nhựa.
Chính vì điều này, PVA được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm phục vụ trong gia đình như giặt giũ hoặc rửa chén, thực phẩm, mỹ phẩm, sản phẩm làm đẹp, và thậm chí là các sản phẩm dược phẩm như chất bôi trơn cho kính áp tròng, thuốc nhỏ mắt và nhiều sản phẩm gia dụng khác. Ngoài ra, polyme PVA có độ bền cao còn được dùng trong ngành dệt may, sản xuất giấy, hoặc làm dây câu.
PVA hoạt động như thế nào trong các sản phẩm giặt ủi?
Chỉ cần bảo quản trong môi trường khô ráo, các túi PVA sẽ rất bền và giữ cho các chất tẩy an toàn bên trong. Và chúng sẽ tan hoàn toàn khi tiếp xúc với nước trong lúc bạn giặt đồ.
PVA có thể ủ phân được không?
Mặc dù được xác nhận là có thể phân hủy sinh học, nhưng PVA không thể ủ phân. Các nghiên cứu cho thấy rằng ít nhất 60% lớp màn PVA phân hủy sinh học trong vòng 28 ngày sau khi hòa tan, nó phân hủy sinh học hoàn toàn trong khoảng 90 ngày hoặc ít hơn.
Tác động và lợi ích của PVA trong các sản phẩm làm sạch
Sự xuất hiện của polyvinyl alcohol trong các sản phẩm làm sạch có thể mang đến nhiều lợi ích cho môi trường và cả người tiêu dùng.
Các túi nước giặt xả nhỏ gọn mang đến sự tiện dụng và tiết kiệm hơn cho người tiêu dùng. Ảnh: Internet.
a. Với môi trường
Sự có mặt của màng PVA giúp việc xác định lượng chất tẩy rửa phù hợp cho một lần sử dụng chất tẩy rửa dễ dàng hơn, điều này giúp đảm bảo cả hiệu quả và tính bền vững. Ví dụ là các viên giặt quần áo bạn vẫn thường thấy, người ta thường dùng polyme PVA để làm lớp vỏ bên ngoài phân chia nhỏ lượng nước giặt vừa đủ cho từng mẻ giặt, khi gặp nước lớp vỏ này sẽ vỡ ra và cùng nước giặt được hòa tan với nước, nhờ đó giúp tiết kiệm nước sử dụng đồng thời làm giảm đáng kể lượng xà phòng dư thừa do vô tình hoặc không cố ý đổ quá nhiều thải ra môi trường.
b. Với người tiêu dùng
Các sản phẩm tẩy rửa được đo lường trước cũng tiện lợi cho người tiêu dùng, nhất là với những người khuyết tật. Với các gói nhỏ này, những người già hoặc bất kỳ ai có sức khỏe yếu đều có thể dễ dàng sử dụng, thay vì phải mất nhiều sức để di chuyển những bình đựng chất tẩy rửa có trọng lượng nặng.
Nhìn chung các sản phẩm như túi nước giặt PVA, nước rửa chén và chất tẩy rửa dạng lỏng mang lại lợi ích và sự tiện lợi cho mọi người tiêu dùng trên toàn thế giới.
Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu về chất liệu PVA - một loại polyme nhân tạo nhưng không phải là nhựa khi hòa tan và không góp phần gây ô nhiễm vi nhựa. Ngày nay, việc sử dụng rộng rãi chất liệu này thay thế cho các túi nhựa thông thường cũng có thể xem là một giải pháp bảo vệ môi trường hiệu quả và đang được áp dụng rộng rãi.
